Tỉnh Đồng Nai là thủ phủ chăn nuôi của cả nước. Thời gian qua, các cơ sở chăn nuôi trên địa bàn tỉnh đã tích cực ứng dụng nhiều giải pháp công nghệ nhằm xử lý chất thải chăn nuôi, hạn chế tối đa ô nhiễm môi trường, trong đó chú trọng các giải pháp về phát triển chăn nuôi theo hướng an toàn, bền vững, bảo vệ môi trường.
Lượng chất thải chăn nuôi rất lớn
Theo báo cáo Sở NN&PTNT tỉnh Đồng Nai, chăn nuôi là ngành chiếm tỷ trọng cao nhất trong giá trị sản xuất nông nghiệp của tỉnh (chiếm 61,83%) và đóng góp quan trọng vào tốc độ tăng trưởng chung của ngành Nông nghiệp tỉnh. Chăn nuôi của tỉnh có 2 loại vật nuôi chủ lực là lợn và gà. Tổng đàn lợn của tỉnh hiện đạt trên 2,6 triệu con, tăng gần 6,4% so với cùng kỳ năm ngoái; tổng đàn gà đạt 26 triệu con, tăng hơn 4,5% so với cùng kỳ…
Hiện, toàn tỉnh có 255 cơ sở chăn nuôi đã được UBND tỉnh phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường; có 95 cơ sở chăn nuôi quy mô lớn cam kết bảo vệ môi trường; có 7.684 công trình khí sinh học để xử lý chất thải chăn nuôi; có 1.748 trang trại chăn nuôi có biện pháp xử lý chất thải chăn nuôi, đạt tỷ lệ gần 91%. Tại các trang trại có quy mô lớn, chất thải được thu gom và xử lý bằng các hình thức như: Ủ phân, ủ compost, sơ chế phân, sử dụng máy ép phân. Nước thải được xử lý bằng phương pháp lý – sinh – hóa kết hợp…
Huyện Vĩnh Cửu có gần 800 cơ sở chăn nuôi lợn với khoảng 147.000 con. Đa phần các cơ sở vẫn áp dụng xử lý chất thải bằng hầm khí biogas. Nước thải qua bể lắng lọc rồi ngấm xuống đất hoặc thải ra môi trường; phân lợn thu gom ủ hoai bón cây trồng hoặc bán cho cơ sở sản xuất phân bón, các cơ sở chủ yếu sử dụng nước men vi sinh IMO tự chế để phun xịt khử mùi hôi trong chăn nuôi.
Chủ trang trại lợn quy mô 2.000 con tại xã Tân An (huyện Vĩnh Cửu) Nguyễn Hữu Thắng cho biết, khó nhất trong xử lý chất thải nuôi lợn hiện nay là mùi hôi. Trước đây, người chăn nuôi dùng nhiều cách như: Trộn men vi sinh vào thức ăn chăn nuôi, dùng đệm lót, làm hầm biogas, xịt rửa chuồng thường xuyên…, nhưng mùi hôi vẫn ảnh hưởng đến các hộ dân xung quanh. Sau này, dùng nước men vi sinh IMO tự chế phun xịt chuồng thì mùi hôi có cải thiện hơn. Ưu điểm là loại men này tự làm được tại nhà, bằng những nguyên liệu sẵn có hoặc dễ mua với giá thành rẻ.
Phó Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Cẩm Mỹ Nguyễn Thị Xuân Viên cho biết, những năm gần đây, số lượng các cơ sở chăn nuôi trên địa bàn huyện tăng mạnh. Để hạn chế ô nhiễm môi trường, đơn vị đã phối hợp với các cơ quan triển khai nhiều giải pháp nhằm giảm thiểu ô nhiễm, đồng thời tăng cường kiểm tra, xử lý vi phạm. Năm 2022, phòng đã xử phạt 196 triệu đồng với 4 cơ sở chăn nuôi vi phạm về môi trường.
Tăng cường nhiều giải pháp xử lý chất thải chăn nuôi
Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Tái chế sinh học BioRec (Hà Nội) Nguyễn Quang Trung cho biết, công ty đã và đang chọn Đồng Nai là nơi thí điểm nuôi trùn quế để xử lý chất thải chăn nuôi. “Áp dụng giải pháp này, lợn được bổ sung men vi sinh vào thức ăn để giảm mùi hôi, phân lợn và nước rửa chuồng được đưa vào máy vắt, từ máy vắt này nước đưa xuống hệ thống lọc băng sinh khối để tái rửa chuồng, còn bã phân làm thức ăn cho trùn quế. Phân trùn được dùng sản xuất phân bón hữu cơ, còn con trùn bán làm thức ăn cho gia cầm, thủy sản…, giúp trang trại tiết kiệm chi phí nhờ tuần hoàn nước, bán phân và con trùn quế; xử lý chất thải đạt tiêu chuẩn môi trường…”, ông Nguyễn Quang Trung chia sẻ.
Sở NN&PTNT tỉnh Đồng Nai thông tin, sở sẽ tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến các quy định về công tác bảo vệ môi trường trong chăn nuôi; đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát công tác bảo vệ môi trường; thực hiện di dời các cơ sở chăn nuôi ra khỏi khu vực không được phép chăn nuôi. Cơ quan chức năng cũng tiếp tục tăng cường kiểm tra, xử lý vi phạm về vệ sinh môi trường trong chăn nuôi. Chỉ tính riêng năm 2022, các cấp, ngành của tỉnh Đồng Nai đã xử phạt tổng cộng 32 cơ sở chăn nuôi gây ô nhiễm môi trường với số tiền hơn 3 tỷ đồng.
Cùng với đó, cơ quan chức năng tăng cường hướng dẫn các cơ sở chăn nuôi thu gom, xử lý chất thải theo Thông tư số 12/2021/TT-BNNPTNT ngày 26-10-2021 của Bộ trưởng Bộ NN&PTNT; xử lý nước thải chăn nuôi để sử dụng cho cây trồng theo Thông tư số 28/2022/TT-BNNPTNT về việc ban hành Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về nước thải chăn nuôi sử dụng cho cây trồng; tổ chức sản xuất theo các quy trình chăn nuôi an toàn (VietGAP, an toàn dịch bệnh, an toàn sinh học…).
Về vấn đề này, Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Đồng Nai Cao Tiến Sỹ nhấn mạnh: “Sở tiếp tục đẩy mạnh ứng dụng công nghệ sinh học để xử lý chất thải chăn nuôi. Áp dụng các công nghệ tiên tiến trong chăn nuôi đặc biệt là các công nghệ về xử lý chất thải chăn nuôi. Xây dựng và hỗ trợ các chính sách liên quan đến phát triển chăn nuôi bền vững, gắn với công tác bảo vệ môi trường”.